Defibrilatör Nedir?
Defibrilatör, fibrilasyona girmiş bir kalbin normal ritmini tekrardan geri kazanabilmesi için kalbe kısa süreli olarak yüksek değerde akım veren bir cihazdır. Şok aleti olarak tanımlanabilir. Kalbin normalin dışında hızlı atımını durdurarak ya da asistol durumunda kalbin tekrar normal kalp atış ritmine dönmesini sağlayan sağlık cihazına defibrilatör denilmektedir. Asistol nedir sorusuna verilebilecek en anlaşılabilir cevap olarak da kalbin holter aletinde kalp ritim çizgisinin düz olarak gözüktüğü ve kalp etkinliğinin olmadığı durum denilebilir. Defibrilatör cihazı sanılanın aksine kalp durduktan sonra kullanılmaz. Düzensiz yada durmaya çok yakın çalışan kalbi yüksek elektrik akımı ile çok kısa bir süreliğine durdurmaktadır. Bu sayede kalbin tekrar eski çalışma mekanizmasına dönmesini sağlamaktadır.
Fibrilasyon denilen kalp ritmi, eğer kalbin kulakçık denilen bölümünü etkiliyorsa kalbin normal çalışma düzeni bozulmaktadır. Fibrilasyon durumunda kalbin karıncık tarafını etkiliyorsa, kalp etkili bir şekilde kasılarak vücuda kan pompalamak yerine titreşim şeklinde çalışır. Dolaşım durduğu için bu şekilde yaşamın sürmesi mümkün değildir. 5-10 dakika içinde kalp şok cihazı ile kalbe elektroşok verilmektedir. Bu sayede ventriküler fibrilasyon düzeltilmeye çalışılır. Defibrilatördeki enerji joule cinsinden ifade edilmektedir.
Defibrilasyon Nedir?
Defibrilasyon nedir? Defibrilasyon, nabızsız ventrikül taşikardisi ve ventrikül fibrilasyonu olgularının en önemli tedavi yöntemidir. Defibrilasyon defibrilatör cihazı ile kalbe terapötik dozlarda elektrik enerjisi verilmesi ile sağlanmaktadır. Hasta monitörize edildikten sonra ritmin defibrile edilebilir ritim olduğuna karar verildikten sonra uygulanması gerekmektedir. Geç kalınan her an başarı şansını azaltacağı için geciktirilmeden uygulanması gerekmektedir. Defibrilasyon eksternal, internal veya implant tipteki defibrilatör kullanımı ile yapılmaktadır.
Defibrilatörler aktif olarak monofazik ve bifazik olarak iki gruba ayrılmaktadır. Defibrilasyonu doğru akımla uygulayabilmek için defibrilatörün türünü iyi bilmek gerekmektedir. Şok yöntemi yani elektrikli şok cihazı ile gerçekleştirilen defibrilasyon daha etkili olduğundan en çok bu yöntem uygulanmaktadır.
Defibrilatör Çeşitleri Nelerdir?
Çalışma prensipleri ve fonksiyonları bakımından defibrilatörlerin çeşitleri bulunmaktadır. Bu cihazların kullanım şekilleri birbirine benzese de bazı farklılıklar mevcuttur. Acil vakalarda hastaların hayatta kalabilmelerini sağlamak amacıyla yapılan işlemlerin ilk sırasında yer alan CPR uygulamasına başlamaktır. CPR yetersiz kalıyorsa defibrilatör ile elektroşok uygulamasına geçilmektedir.
Kalbe ne kadar yakından uygulandığı, elektrik akımının nasıl iletildiği ve çalışma şekli dikkate alındığında çeşitli defibrilatörler bulunmaktadır. Defibrilatör çeşitleri eksternal defibrilatör, internal defibrilatör, monofazik defibrilatör, bifazik defibrilatör, manuel defibrilatör, otomatik eksternal defibrilatör, implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör olarak sıralanabilmektedir.
Bifazik Defibrilatör Nedir?
Bifazik defibrilatör nedir açıklamadan önce bifazik nedir öğrenilmesi gerekmektedir. Bifazik iki evreli anlamına gelmektedir. Bifazik defibrilatörlerde şok dalgası elektrotlar arasında pozitif ve negatif olmak üzere iki yönlü ilerlemektedir. Yani elektrik akımını iki yöne de iletmektedir. İlk akımla ikinci akım ters istikamette olmalıdır. Göğüs duvarına verilen elektrik akımı belli bir süre pozitif yönde ilerleyip daha sonra dönerek negatif yönde ilerlemektedir. Kalbe ard arda iki defa elektrik şoku uygulanmaktadır. Çift darbeli çalışıyor olması bifazik defibrilatörlerin ilk şoklamada yüksek başarıya ulaşmasını sağlamaktadır.
Eksternal Defibrilatör Nedir?
Hastanelerin neredeyse tüm birimlerinde defibrilatör bulunmaktadır. Cihazlar bataryalıdır ve elektrik olmadığında da kullanılabilmektedir. Uzman sağlık personeli tarafından kullanılması gereken bir cihazdır. Defibrilatör cihazının çeşitleri ve kullanımı oldukça önemlidir ve iyi bilinmesi gerekmektedir. Defibrilatör çeşitlerinden biri olan eksternal defibrilatör, vücudun içine girmeden göğüs kafesi üzerine yerleştirilen elektrotlar vasıtası ile elektrik şoku veren cihazlara denilmektedir. Kalbe uzak noktalardan elektrik akımı verildiğinden yüksek enerji seviyesi kullanılmaktadır.
İnternal Defibrilatör Nedir?
İnternal defibrilatör eksternal defibrilatörün tersine vücudun dışından değil de vücudun içerisine girerek elektrotları doğrudan kalbe veya kalbin çok yakınlarına yerleştirerek uygulama yapılan bir cihazdır. Elektrik şoku direk kalbe yada kalbin çok yakın noktasından verileceği için diğer defibrilatör cihazlarına kıyasla daha düşük seviyede elektrik enerjisi verilmektedir. Bazı modeller ameliyat esnasında kullanılırken bazı modellerde kalp pili olarak vücuda yerleştirilerek kullanılabilmektedir.
Monofazik Defibrilatör Nedir?
Monofazik nedir? Monofazik akımın tek yönlü akması demektir. Elektrik akımının tek yönlü ilerlediği monofazik defibrilatörlerde elektrik bir elektrottan diğerine doğru hareket etmektedir. Elektrotlar arasında kalan kalbe bir sefer elektrik şoku uygulanır. Enerji seviyesinin 360 joule olması gerekir. Bu yüksek enerji akımı hastanın vücudunda yanıklara ve kalp kası dokusunda tahribata sebep olabilmektedir. İlk şoklamada başarı oranı bifazik defibrilatörlere göre düşüktür.
İmplante Edilebilir Kardiyoverter Defibrilatör Nedir?
Vücudun içine monte edilen defibrilatör cihazlarına implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör denilmektedir. Kalp pili olarakta isimlendirilmektedir. İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatörden çıkan elektrot üst ana toplar damar yolu üzerinden kalbe ulaşmaktadır. Kalbin ventriküler fibrilasyon veya nabızsız ventriküler taşikardi gibi sorunlar yaşaması sonucu cihaz otomatik olarak devreye girip elektrik şoku vermektedir. Elektrik enerjisi doğrudan kalbe verildiği için düşük seviyelidir.
Otomatik Eksternal Defibrilatör Nedir?
Oed nedir, aed cihazı, otomatik eksternal defibrilatör nedir? gibi sorular bilinmesi gereken önemli konulardandır. Oed yani otomatik eksternal defibrilatör, yarı otomatik ve tam otomatik olmak üzere iki çeşit bulunmaktadır. Bu cihazlar piyasada aed olarakta bilinmektedir. AED’ler bünyesinde bulunan bir yazılım sayesinde otomatik olarak çalışırlar. Hastanın kalp ritmini ölçer ve ihtiyaç duyulan enerji seviyesini hastaya uygular. Hayat kurtarmada önemli yere sahip olan otomatik defibrilatörlerde tüm süreç cihaz tarafından kontrol edilmektedir.
Bu cihazlar otomatik olarak ritmi analiz edebilir ve şokun gerekli olduğuna karar verebilmektedir. Yarı otomatik olanlarda ise şoklama anına kadar olan süreç cihaz tarafından kontrol edilebilirken şoklama anı uzman tarafından uygulanmaktadır.
Manuel Defibrilatör Nedir?
Manuel defibrilatör kullanımı manuel olarak uzman tarafından uygulanmaktadır. Uygulanacak enerji seviyesi hastanın o anki ihtiyacı göz önünde bulundurularak uzman kurtarıcı tarafından belirlenmektedir. Ritmi görme, ritmi tanıma, uygun tedaviye karar verme ve şoklama gibi işlemler uzman kurtarıcı tarafından belirlenerek uygulanmaktadır.
Defibrilatör Nasıl Kullanılır?
Defibrilatör nasıl kullanılır ve defibrilatör nedir birbiriyle bağlantılı bu iki başlığın iyi bilinmesi gerekmektedir. Defibrilatör kalbin normalin dışında hızlı atmasını durdurarak kalbin tekrardan normal ritmine dönmesini sağlamaktadır. Elektronik şok aleti uygulanarak yapılan bu işlem hayati açıdan oldukça önemlidir. Defibrilasyonun başarılı olması hastanın yaşamına devam edebilmesi için gereklidir. Bu yüzden defibrilatör nasıl kullanılmalı iyi bilinmesi gereken bir konudur.
Defibrilasyon işleminde elektrotlar ya hasta üzerinde ya da cihaz üzerinde durmalıdır. Ayrıca elektrotlar birbirine değmemelidir. Bir elektrot hastanın göğüs kafesinin sağ üst tarafındaki köprücük kemiğinin altına, diğeri ise kalbin bulunduğu alanın sol yanına doğru göğüs kafesinin altına yerleştirilmelidir.
Defibrilatör Ne Zaman Kullanılır?
Defibrilatör hastanın hayatını tehlikeye atabilecek kardiyak ritim bozukluklarında, ventriküler fibrilasyonda ve kalp atımı alınamayan ventriküler taşikardi durumunda kullanılmaktadır. Genel olarak bu ve benzeri durumlar yaşandığında mutlaka kişinin hayata dönmesi için defibrilatör kullanılmaktadır. Elektriksel açıdan bir şok vermekle beraber kalp uyarılı ve tekrardan düzenli çalışma imkanı verilmiş olur.
Defibrilatörü Kimler Kullanabilir?
Defibrilatör kullanırken dikkat edilmesi gereken çok önemli detaylar bulunmaktadır. Bu sebeple defibrilatörü sadece uzman kişiler kullanabilmektedir. Fakat AED cihazları gereği halinde içinden gelen talimatlar ve sesli yönlendirmeler sayesinde eğitimsiz kimseler tarafından da rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Defibrilasyon ve Defibrilatör Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Defibrilatör çalıştırılmadan önce hastanın ıslak olmadığından emin olmak gerekmektedir. Islaklık varsa hemen kurutulmalıdır. Hastanın kullandığı solunum cihazları ve diğer cihazlar hastadan ayrılmalıdır. Hastanın göğüs kısmında herhangi bir metal aksesuar yada kalp pili olmamalıdır. Defibrilatör elektrotları çıplak bedene uygulanmalıdır. Bu noktalara dikkat edilerek defibrilasyon işlemine geçilmelidir.