Tıbbi Sarf Malzeme Nedir?

"Tıbbi sarf malzeme nedir?”, "sarf medikal malzemeler nelerdir?” sorularının cevabı protez ve ortez tanım kapsamına girmeyen, iyileştirmeyi tek başına sağlamayan, teşhis, tedavi ve bakım hedefli işlemlerin yapılması sırasında tek sefer veya sınırlı sayıda kullanılmaya mahsus tıbbi malzemeler olmaktadır. Medikal sarf malzemeleri eldivenler, dil basacağı, maske, bone, iğne uçları, enjektörler örnek gösterilmektedir. Bu tanım ve örnekler akıllara  "sarf malzeme nedir?”, "sarf malzeme ne demek?” ve "sarf malzemesi nedir?” sorularını da getirmektedir. Sarf malzeme genel olarak üretim sektöründe, hizmet gösteren işletmelerde ortaya çıkan ürün ile beraber kullanılmak, korumak, taşımak amacına hizmet eden malzemeleri ifade etmektedir Kâğıt, kutu, bant, kurşun kalem veya tuvalet kağıdı sarf malzeme kategorisinde yer almaktadır. 

Tıbbi Sarf Malzeme Çeşitleri Nelerdir?

Tıbbi sarf malzeme çeşitlerinin incelenmesinden önce "tıbbi malzemeler nelerdir?” sorusuna yanıt aranmaktadır. Tıbbi malzemeler Sağlık Bakanlığı Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde tanımlanan her türlü araç, gereç, alet, cihaz, aksesuar ve diğer tüm malzemeler olmaktadır. Tıbbi malzemeler tıbbi cihaz, tıbbi sarf malzeme, iyileştirme araç ve gereçleri, ortez, protez şeklinde aktarılmaktadır.

Tıbbi malzemeler arasında yer alan tıbbi sarf malzemelerin çeşitleri hakkında ise aşağıdaki bilgilere ulaşılmaktadır. 

• Eldivenler: Muayene, rektal veya steril eldivenler olmaktadır.
• Enjektör Ürünler: İğne uçları veya kanüller, branüller, otomatik enjektörler, yedek parçalar, steril enjektörler ve benzeri malzemeler sıralanmaktadır.
• Flaster Türleri: Bez, ipek, kağıt flasterler ile kateter sabitleme bantları ve benzer ürünlere işaret edilmektedir.
• Medikal Tekstil Ürünler: Bandajlar, cerrahi örtüler, gaz kompresler, gazlı bezler, pamuklar, sargı ve serme bezleri gösterilmektedir.  

Bütün bunlara ek olarak abeslang, antiseptikler, cerrahi aletler, dezenfektanlar, kateterler ve torbalar, bistüri uçları, laboratuvar malzemeleri, maske, bone galoş, oksijen maskeleri ve nazal kanüller, önlük ve tulumlar söylenmektedir. Ayrıca serum ve kan verme setleri, tıbbi atık malzemeleri, airway ve endotrakeal tüpleri, ambu setleri, cerrahi sütürler ve iğneler, cilt zımbaları ve cilt zımba sökücüleri, EKG cihazı sarf malzemeleri, nazal kateter, parmak delme kalemi ile otomatik turnikeler de tıbbi sarf malzeme çeşitleri arasında yerini almaktadır. 

Tıbbi Sarf Malzeme Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Tıbbi sarf malzemesi alırken ilk olarak ihtiyaca yönelik alım yapılması önemle belirtilmektedir. Bu yüzden hastane sarf malzeme listesi oluşturulmakta ve sarf malzeme listesi üzerinden ihtiyaçların karşılanması sağlanmaktadır. Tıbbi sarf malzeme alımında Sağlık Bakanlığı Tıbbi Cihaz yönetmeliğine dikkat edilmesi gerekmektedir. Alınacak medikal sarf malzemelerin bu yönetmelik kapsamında olmasının altı çizilmektedir. 

Kaliteli Tıbbi Sarf Malzemeleri Nasıl Anlaşılır?

Kaliteli tıbbi sarf malzemeler paketinin yıpranmamış veya yırtılmamış olmasına, son kullanma tarihine, raf ömrüne, markasına, tıbbi sarf malzemenin paket üzerindeki değerlerine, standart işaretlerine, TS ya da uluslararası ifadesine dikkat edilerek anlaşılmaktadır. 

Tıbbi Sarf Malzemeler Nasıl Sınıflandırılır?

Hastanelerde, kliniklerde yüzlerce farklı tıbbi malzemenin sınıflandırılması için Sağlık Bakanlığından yayınlanmış sınıflandırma metodolojisi ön plana çıkmaktadır. Bu durum baz alındığında tıbbi sarf malzemelerin kullanım branşına, yerine, amacına, malzeme cinsine ve tanımına göre sınıflandırıldığı bilinmektedir. 

Hastanede Kullanılan Tıbbi Sarf Malzemeler Nelerdir?

Hastanede kullanılan tıbbi malzemeler içinde sarf malzemeler önemli bir yer tutmaktadır. Hastanelerdeki "sarf doktor malzemeleri nelerdir?” sorusunun yanıtı da bu malzemelerin ne olduğuna işaret etmektedir. Enjektör ürünler, serum setleri, idrar torbaları ve kan transfüzyon setleri, yar bakım setleri, cerrahi iplikler, cerrahi önlükler ve giysiler, steril cerrahi örtü setleri, steril şırınga ve iğneler, bone, maske, eldivenler, yetişkin hasta alt bezi, sargı bezleri ve medikal flaster, kanüller, kateterler ve endotrakeal tüpler, sterilizasyon, dezenfektan ve hijyen ürünleri hastanede kullanılan ve doktor malzemeleri içinde yer alan sarf malzemeler olmaktadır. 

Laboratuvarda Kullanılan Tıbbi Sarf Malzemeleri Nelerdir?

"Laboratuvarda kullanılan sarf malzemeler nelerdir?” hakkında da laboratuarlarda temel ve standart işlemler için kullanılan birçok sarf malzemesi bulunduğu söylenmektedir. Laboratuvar sarf malzemeleri farklı materyallerden yapılan ölçüm, taşıma, karıştırma, filtrasyon, ezme, kırma, öğütme, temizleme, ısıtma, damıtma, numune alma, sıvı aktarma, saklama amacıyla kullanılan basit malzemelerdir tanımı yapılmaktadır. 

Laboratuvar sarf malzemeleri plastik, kağıt, ahşap, metal, porselen gibi materyallerden üretilmektedir. Bu malzemelerin kullanımındaki temel hedef laboratuvarda yapılan işlemlerin kolay, hızlı ve sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini yerine getirmektedir. Laboratuvar sarf malzemeleri kullanılan cihazların, kimyasalların işlevselliğini arttırmakta ve böylece görevlerini her aşamada yerine getirirken düzenli ve hassas çalışmasına olanak sağlamaktadır. Beher, deney tüpü, baget, şişe, büret, soğutucu, ayırma hunisi, petri kabı Laboratuvar sarf malzemeleri arasında gösterilmektedir. 

Anestezide Kullanılan Tıbbi Sarf Malzemeleri Nelerdir?

Anestezi işlemi esnasında gerekli olan sarf malzemeler arasında anestezi de kullanılan malzemeler de birçok çeşidi ile bilinmektedir. Hemen hemen her anestezi uygulamasında kullanılan tıbbi sarf malzemelerden bazıları ACT tüpü, anjiokat, airway, aspirasyon sondası, Cvp kateteri, ağızlıklı nebulizer set, yetişkinler ve pediatrik oksijen maskeleri, hazneli oksijen maskeleri, nazal oksijen kanülü, balonlu ve balonsuz endotrakeal tüpleri şeklinde sıralanmaktadır. Bu listeye ek olarak dosiflow, elektrot, enjektörler, kan gazı enjektörü, Ngs torbası, bakteri filtresi, PCA seti, pump seti, spiralli ent. tüpü, serum seti, spinal iğne, eldiven, bone, galoş, epidural set, anestezi devresi sarf malzemeleri gösterilmektedir.  

Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Tıbbi Malzeme Tanımları

Genel Sağlık Sigortası kapsamında yer alan tıbbi malzeme tanımları aşağıda bulunmaktadır. 

• Tıbbi Cihaz: Bakanlığın Tıbbi Cihaz yönetmeliğinde tanımlanan her türlü araç, gereç, alet, cihaz, kişi kullanımına mahsus cihaz, aksesuar ya da diğer malzemeler olduğu ifade edilmektedir. 
• Tıbbi Sarf Malzeme: Tedaviyi tek başına sağlamayan, teşhis, tedavi ve bakım amacıyla işlemlerin yapılması sırasında tek seferde ve sınırlı sayıda kullanılan malzemeler olduğu söylenmektedir. 
• İyileştirme Araç ve Gereçleri: Protez ve ortez tanımına girmeyen, tek başına iyileştirme özelliği gösteren iyileştirici nitelikteki tıbbi cihazlar olduğu yazılmaktadır.
• Ortez: Doğuştan ya da sonradan herhangi bir nedenle bir organda oluşan fonksiyon kaybını veya yetersizliğini önlemek ya da vücut parçalarından birini desteklemek veya korumak amacıyla kullanılan tıbbi cihazlar olduğu belirtilmektedir. 
• Protez: Doğuştan ya da sonradan herhangi bir sebeple vücut organlarından bir veya birkaçının tam veya kısmi kaybında, o organ veya organların fonksiyonlarını yerine getirmek ve/veya görsel olarak vücut bütünlüğünü sağlamaya yönelik olan tıbbi cihazlardır ifadesi yer almaktadır. 

Teminat Dışı Kalan Tıbbi Sarf Malzemeleri Nelerdir?

Teminat dışı kalan tıbbi sarf malzemelerin ise mama ve tatlandırıcılar, genel ve kişisel hijyene yönelik malzemeler, ilaç niteliği taşımayan kozmetik ürünler, her türlü sabun, şampuan, saç solüsyonu, ağız ve diş bakım araç gereçleri, çocuk bezi olduğu öğrenilmektedir. 

Tıbbi Sarf Malzemelerin Bulundurulması Zorunlu Mudur?

Hastanelerde her tıbbi sarf malzemenin bulunmasının kesinlikle zorunlu olduğu vurgulanmaktadır. Hastanelerin yanı sıra bütün sağlık kuruluşlarında sarf malzeme gerekliliği fark edilmektedir. Uzmanlar tıbbi sarf malzemelerinin kullanımın direk olarak sağlıkla ve hayati durumlarla ilgili olduğunun altını çizmektedir. Hijyen, tanı ve tedavi süreçlerinde tıbbi sarf malzemelerine her an ihtiyaç duyulmaktadır.